Noot van de redactie: Dit maakt deel uit van onze Serie geestelijke gezondheid. Type 1 gaat niet alleen over het tellen van koolhydraten, het controleren van BGL’s en het toedienen van insuline. De ziekte eist ook een emotionele en psychologische tol. Bekijk andere klinische informatie en persoonlijke verhalen over Geestelijke gezondheid.

---

 

Iedereen ervaart stress gedurende zijn of haar leven. Je zou een baan, een huis of een geliefde kunnen verliezen. Je zou ineens je gezondheid kunnen verliezen. Op een bepaald moment zit je vast in het verkeer of trap je in kauwgom of kom je terecht in een aantal ongewenste situaties. Maar als het tegenkomen van stress allemaal deel uitmaakt van de menselijke ervaring, wat betekent het dan voor iemand met Type 1?

In wezen, wanneer het lichaam een bedreiging voelt – waargenomen of daadwerkelijk – heeft het een fysieke reactie door de stresshormonen epinefrine (algemeen bekend als adrenaline) en cortisol (ook wel bekend als het vetlaaghormoon) vrij te geven. Deze hormonen triggeren de lever om extra energie te produceren, glucose genaamd, die je cellen dan kunnen gebruiken om de dreiging te bestrijden (superheld-stijl) of om de scène te ontvluchten (ook bekend als de wegloop-stijl).

Plotselinge toenames van glucose kunnen een gevaarlijk scenario vormen voor een T1D. Zonder insuline stapelt de extra glucose-energie zich op in het bloed, waardoor het niet in staat is de cellen te bereiken waarvoor het bedoeld is. Deze toestand staat bekend als hyperglykemie en kan zich voordoen als je gewoon meer hebt gegeten dan je had gepland of minder lichaamsbeweging hebt gehad dan je had voorgenomen. Wat stress echter zo gevaarlijk maakt, is dat het vaker wel dan niet onopgemerkt blijft. Bovendien kan langdurige blootstelling aan stress op lange termijn hoge bloedglucosespiegels veroorzaken.

Symptomen van hyperglykemie

• Hoge bloedsuikerspiegel
• Hoge gehaltes aan ketonen in de urine
• Frequent plassen
• Verhoogde dorst

Vergeet niet dat een gestresst persoon vaak ook minder goed voor zichzelf zorgt. Als het gaat om het hebben van Type 1 – een chronische ziekte die zo sterk afhankelijk is van zelfzorg en zelfcontrole – kan het niet verzorgen van jezelf ernstige gevolgen hebben en leiden tot diabetescomplicaties als het onbehandeld blijft. Hier is wat stress kan beïnvloeden:

• Eetgewoonten (of het nu gaat om aandacht voor de kwaliteit of de kwantiteit van het voedsel dat je consumeert)
• Frequentie van het controleren van je bloedglucosegehalte
• Toename van alcoholgebruik
• Afname van lichaamsbeweging
• Overmatige en ongecontroleerde stress kan leiden tot angst en mogelijk depressie

 

Het hebben van T1D betekent niet dat je jezelf moet isoleren van alle dingen die mogelijk stressvol zijn; het betekent wel dat je je bewust moet zijn van de schade die het kan aanrichten aan je algehele gezondheid als het niet lukt. Hier is de lijst van Beyond Type 1 van 7 gemakkelijke manieren om te chillaxen, ongeacht hoe groot het probleem is, hoe lusteloos je ook bent.

1. Elimineer wat je stress geeft

Hoewel dit voor de hand ligt, zou het je eerste actieplan moeten zijn. Je kunt de stress misschien niet helemaal vermijden, maar je kunt hem wel verminderen door te brainstormen over alternatieven en het oplossen van problemen. Als je het spitsverkeer wilt vermijden, probeer dan op een ander tijdstip te vertrekken of neem een nieuwe route. Als een relatie je dwarszit, kijk dan of je het goed kunt maken. Als je merkt dat je taken niet kunt voltooien, zoek dan nieuwe manieren om zaken op orde te krijgen.

2. Sporten

Dit verlaagt op natuurlijke wijze je bloedglucosegehalte. Maar sport niet als je ketonen in je urine hebt, (omdat je bloedglucosewaarden nog hoger kunnen worden). Bij lichaamsbeweging in het algemeen komen endorfines vrij die ertoe bijdragen dat je minder pijn en minder negatieve effecten van stress voelt. Lichaamsbeweging helpt ook bij diffuus denken en helpt je problemen op te lossen als je het niet eens bewust probeert. Zorg ervoor dat je binnen je grenzen sport, luister naar je lichaam en controleer je bloedglucosespiegels in het hele lichaam. 

3. Ademen

Wist je dat als je gestrest bent, je snel en oppervlakkig ademt in plaats van diep? Een langzame en gecontroleerde ademhalingsoefening kan je op elk moment helpen om de stress te verminderen. Ontspan je lichaam, sluit je ogen en haalgewoon adem. Yoga is een geweldige manier om diepe ademhaling te combineren met meditatieve stretching voor een optimale verlichting van de stress. Als je niet naar een studio kunt komen of moeite hebt om je lotushouding te vinden, bekijk dan deze 5 ademhalingstechnieken die je rechtstreeks vanuit je bureaustoel (Fitbit) kunt doen.

4. Bevestigingen voorlezen

Het lijkt misschien wat hippy-achtig, maar je zou verbaasd zijn hoe overtuigend positieve mantra’s zijn. Het vervangen van negatieve gevoelens door “Ik kan dit oplossen,” of “Het is niet erg,” kan een groot verschil maken in hoe je met dagelijkse stressoren omgaat. En als je deze positieve gedachten genoeg herhaalt, kun je ze misschien gewoon geloven en niet bezwijken voor de vecht- of vluchtreactie.

5. Communiceer

 Het is zo belangrijk om met iemand te praten over hoe je je voelt. Of het nu gaat om een vriend, ouder, begeleider of diabetesopvoeder – deel hoe je met de dagelijkse gang van zaken omgaat. Ons verbaal ontlasten van ons verdriet helpt ons om ons te ontdoen van het verdriet zelf. Misschien krijg je zelfs goede raad van degenen die het kennen of het kunnen begrijpen.

6. Raak aan

Deskundigen zijn het erover eens dat lichamelijk contact angst actief onderdrukt. Of het nu gaat om een knuffel met een geliefde, een massage van een vreemde of over de buik wrijven van een huisdier –aanraking zorgt voor een gevoel van veiligheid en comfort. Als je het gevoel hebt dat de wereld op je schouders ligt, wees dan niet bang om contact te zoeken.

7. Noteer

Het helpt om het op te schrijven. Hou een dagboek bij voor je persoonlijke gegevens over hoe je emotioneel ervoor staat. Als je ergens mee worstelt, schrijf het dan op. Brainstorm manieren waarop je het zou kunnen oplossen. Schrijven kan veel lijken op praten in de zin dat je jezelf ontlast van stress door eenvoudigweg te beschrijven wat je dwars zit. Het kan ook dienen als een herinnering om hulp van buitenaf te zoeken als je de stressfactor niet zelf kunt oplossen.

Hoewel het ervaren van stress een onvermijdelijk onderdeel van het leven is, is het implementeren van manieren om de stress te verminderen noodzakelijk voor mensen die met Type 1 leven. We kunnen het allemaal beter doen met ons stressmanagement. Het identificeren van wat ons bezighoudt is een goede plek om te beginnen. Kijk dan of je die stress kunt elimineren of verminderen. Als dat niet werkt, zoek dan een mechanisme dat voor jou geschikt is. Het leven is niet gemakkelijk, maar het kan makkelijker zijn.

Gecontroleerd door Dr. Mark Heyman, directeur van het Centrum voor Diabetes en Geestelijke Gezondheid (CDMH) in Solana Beach, CA. Mark is gepromoveerd in de Klinische Psychologie aan de George Washington University en heeft zijn klinische opleiding aan de UCSD School of Medicine afgerond.